GPON Nedir, Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?

Evinizde ya da iş yerinizde kullandığınız fiber internetin, nasıl bu kadar hızlı ve kesintisiz çalıştığını düşündünüz mü? Bunu mümkün kılan bazı teknolojiler var ve GPON (Gigabit Passive Optical Network/Gigabit Pasif Optik Ağ) bunlardan biridir. Eğer siz de 4K (2160p) hatta 8K (4320p) videoları, akıcı izleyip devasa boyuttaki yeni nesil oyunları kısa sürede indirmenizi sağlayan teknolojinin arka planını merak ediyorsanız, detaylar bu yazıda.

Yüksek Hızın Arkasındaki Teknoloji Harikası: GPON

GPON, fiber internetin hızlı ve kesintisiz olmasını sağlayan anahtar teknolojiler arasında yer alır. Verileri ışık hızında ileten fiber optik kablolar üzerinden çalışan GPON, bir OLT (Optical Line Terminal/Optik Hat Terminali) cihazı ve kullanıcıların yerlerindeki ONT (Optical Network Terminal/Optik Ağ Terminali) arasında veri iletişimini sağlar. Bu teknoloji, verileri 2,4 Gbit/s hıza kadar indirebilir ve 1,2 Gbit/s hıza kadar yükleyebilir. Yazının başında da örnek verdiğimiz gibi 4K ve 8K gibi yüksek çözünürlüklü videoların akıcı bir şekilde izlenmesini ve büyük boyutlu oyunların hızla indirilmesini mümkün kılan tam da budur.

Günlük hayatta, GPON teknolojisi sayesinde evde veya iş yerinde yüksek hızda internet erişimi rahatlıkla kullanılabilir. Özellikle, yoğun internet kullanımı olan evlerde ya da çok kullanıcılı şirketlerde GPON, verimliliği ve iletişim kalitesini zirveye taşır. İlgili teknoloji sayesinde evde eğitimden uzaktan çalışmaya, çevrim içi oyunlardan video konferanslara kadar birçok faaliyet kesintisiz ve yüksek hızda gerçekleştirilebilir. GPON, modern dijital yaşamın temel taşlarından biri hâline gelmiş durumdadır.

Evlere Ulaşan Yüksek Hızlı Bağlantının Altyapısı

Karmaşık bir anlatım yapmadan ve teknolojinin çok derinlerine uzanmadan GPON’un ev ve iş yerlerinde nasıl yapılandırıldığından bahsetmek yerinde olabilir. GPON teknolojisi, hızlı internet altyapısının temelini oluştururken sistem dâhilinde merkezî bir Optik Hat Terminali cihazından çıkan fiber optik kablolar; şehir merkezinden sokaklara dek ulaşır. Binalara ulaşan kablolar, splitter/bölücü şeklinde isimlendirilen araçlar yardımıyla çoğaltılır ve her daireye bir fiber kablo ulaşacak şekilde dağıtılır. Router/yönlendirici cihazlarına giren fiber kablolar, ilgili aygıtların internet erişimi kazanmasını sağlar. Router’lar, Wi-Fi ya da Ethernet üzerinden bilgisayar, akıllı telefon, televizyon gibi birimlerin internete bağlanabilmesine olanak verir. GPON yapılandırması neticesinde her bir daireye eşit ve yüksek hızda internet erişimi sunulur ve verilerin, 20 kilometreye kadar olan mesafelerde dahi internet servis sağlayıcı tarafından hedeflenen hızda ve kesintisiz olarak iletilmesi olanaklı hâle gelir.

GPON’un Avantajları, Hızlı İnternete İhtiyaç Duyanları Memnun Ediyor

Bu yazıyı okuyan ve GPON tabanlı internet yerine VDSL hatta ADSL ile internet bağlantısı gerçekleştiren sayısız okur olduğunu tahmin ediyoruz. Türkiye’deki büyükşehirlerin merkezî alanlarında dahi fiber bağlantı konusunda sorunlar, maalesef sürüyor. Mevcut eski nesil altyapının sürdürülebilir olarak öngörülmesi, telekom kuruluşlarının yatırım öncelikleri, çeşitli coğrafi zorluklar ve maliyet açmazları, bunda etkili oluyor. Ne var ki teknoloji ve oyun meraklıları için büyük önem arz eden GPON teknolojisinin avantajları, bilhassa yüksek hızlı internete ihtiyaç duyanları memnun ediyor. Bu noktada, GPON’un ADSL ve VDSL gibi teknolojilere kıyasla ne gibi avantajları olduğunu bilmek önem kazanıyor.

• Yüksek Hız: Gigabit seviyesinde internet hızları sunan GPON’un aksine ADSL ve VDSL, en ideal bağlantı durumlarında dahi 100 Mbps seviyesine zar zor ulaşabilir.
• Uzun Mesafe Kapasitesi: Veri iletimi fiber kablolarla yapıldığı için bakır kablolarla bağlantı sağlayan ADSL ve VDSL’e kıyasla daha uzun mesafe kapasitesi bulunan GPON, diğer iki teknolojideki “santral yakınlığı” konusundan etkilenmez.
• Geleceğe Uygunluk: Yüksek bant genişliği, düşük bakım gereksinimi, düşük güç tüketimi gibi noktalarda da avantajları bulunan GPON, geleceğe uygunluk bakımından ADSL ve VDSL teknolojilerinin, neredeyse çağ dışı olarak nitelendirilmesini sağlar.

Eğer siz de evine ve iş yerine GPON ulaşan şanslı kullanıcılardan biriyseniz, Monster Notebook imzalı Abra, Tulpar ve Semruk ailesindeki oyun bilgisayarı modellerinden dilediğinizi satın alabilir, ilgili bilgisayarlardaki 2,5 Gigabit Ethernet portunun sağladığı avantajları değerlendirebilirsiniz.