Parçadan Bütüne, Temelden Çatıya Metaverse İnşası

Hayatının önemli bir parçası oyun olan hemen herkes, bu eğlenceli dijital dünyaların nasıl yaratıldığını merak edip oyun motorları ve oyun geliştirmeye katkı sağlayan modelleme araçlarını deneyebiliyor. Hatta bu konuya ilgi duyan bazı oyuncular, RPG Maker gibi uygulamalardan yararlanarak kendi mütevazı oyunlarını dahi geliştirebiliyor. İşi daha ciddiye alıp bu alanda kariyer planlayanlar ise Maya, 3Ds Max gibi gelişmiş 3D modelleme araçlarını ve elbette Unity ya da Unreal Engine gibi oyun motorlarının derinliklerinde kaybolmak üzere kollarını sıvayabiliyor. Ancak 2021’in son aylarından bu yana oyun geliştirmeye merak duyan kullanıcıların gündeminde, metaverse evrenleri inşa etmek de bulunuyor. Yazı dizimizin önceki bölümlerinde kulaklarını çınlattığımız Meta CEO’su Mark Zuckerberg’in Facebook Connect 2021 etkinliği kapsamında yayımlanan “Metaverse ve Onu Birlikte Nasıl İnşa Edeceğiz?” adlı videonun başlığı, kullanıcıların gündemlerini belirlemelerinde büyük rol oynuyor. Zira başlıktaki en can alıcı nokta “birlikte nasıl inşa edeceğiz?” kısmı.

Metaverse’e Özel Alt Evrenler İnşa Ediliyor

Çok da uzak olmayan bir gelecekte teknoloji şirketlerinin bir konsensüs sağlayarak belirli standartları karşılayan alt evrenleri kabul edip peyderpey genişleteceğini düşündüğümüz metaverse, kapsayıcı bir alt evrenler bütünü olma temeline dayanıyor. Daha önce de izah ettiğimiz gibi içinde farklı alanlarda ve temalarda evrenlerin bulunacağı metaverse’e şimdiden katkıda bulunmak isteyen oyun programcıları, amatör veya profesyonel yazılımcılar, çalışmalarını hızla sürdürüyor.

Öncelikli hedefleri, kripto para borsalarında işlem gören kendi kripto para birimlerinin kullanılabilirliğini artırmak ve bu kripto paraların değerini yükseltmek olan bazı şirketler, metaverse’e oyun temelli arayüzlerle dâhil olmaya başladı. Bahse konu oyun temelli arayüzlerde kullanıcılar hesap ve avatar oluşturma aşamalarının sonrasında eşya yaratabiliyor, eşyaları NFT’ye (non-fungible token-değiştirilemez jeton) dönüştürüp satabiliyor. Ayrıca yine kullanıcılar, katıldıkları metaverse oyun dünyasından gerçek dünya parası ile arsalar satın alıp yatırım yapabiliyor. Detaylarına girmeden aktardığımız bu gelişmeler, metaverse’ü geleceği biçimlendirecek bir teknoloji gibi değil de daha çok bir kazanç kapısı şeklinde gören şirket ve kullanıcıların faaliyetleri olarak değerlendiriliyor. Ancak metaverse, bundan çok daha fazlasını kapsıyor.

Daha amatör girişimler de metaverse başlığına konumlandırdıkları ama aslında bir alt evren olma potansiyeli bulunan projelere imza atabiliyor. Böylesi projelerde görev alanların ekipmanları arasında Oculus Rift S, Oculus Quest 2 gibi sanal gerçeklik (virtual reality-VR) gözlükleri de olabiliyor. Bu sayede geliştirdikleri projeleri, gerçek zamanlı olarak kontrol ve takip ederek yarattıkları dünyanın, kullanıcının gözünden nasıl göründüğünü hesaplayabiliyor. Bahse konu projelerden bazıları, hedeflerini, günün sonunda yine kendi yarattıkları kripto paralara göre şekillendirse de daha vizyoner ve idealist olan amatör veya profesyonel kullanıcılar, projelerini hemen kazanca dönüştürmek yerine adım adım olgunlaştırmayı seçiyor.

Metaverse Evreni İnşa Etmek Kolay mı?

Erken alt evren örnekleri irdelendiğinde, “oyun bunun neresinde?” gibi sorular sorduran oyun temelli metaverse projelerinin ilkelliği karşısında şaşırmamak, şaşırtıcı oluyor. Saniyede 24-30 fps’ye kilitlenmiş, stilize görsellerle donatılmış alt evrenler, günlük ortalama 15 bin civarında kullanıcıya ev sahipliği yapıyor. Ne var ki sisteme giriş yapanların büyük kısmı, maddi kazanç karşılığında ya da sadece merakları neticesinde orada bulunuyor. Ancak metaverse bizlere, gerçekten isteyerek ve keyif duyarak yer alacağımız, daha canlı ve gerçekçi evrenlerin olacağını vadediyor.

Buradan hareketle özellikle oyun projelerinde görev alan veya almayı hedefleyenler, alt evren yaratma konusuna daha gerçekçi bir perspektiften bakıyor. İleride hayat bulacak metaverse’e dâhil edeceği küçük çaplı alt evrenini hazırlamak üzere Unity ve Unreal Engine 5’in sunduğu imkânlardan yararlanan ekipler, alt evren taslaklarını adım adım çizerek şekillendirmeye başlıyor. En geleneksel yöntemle, kâğıt ve kalemle projelerine “start” veren bazı ekipler, oyun motorlarına olan hâkimiyetleri ölçüsünde önce küçük haritalar yaratıp bu haritalara kullanılabilir durumda bulunan veya kullanılamayan (dekoratif amaçlı) alanlar ekliyor. Metaverse diye anılan bazı asset flip (emek harcanmadan yapılan ve hazır oyun eşyalarıyla doldurulan kalitesiz oyunlar için kullanılan bir terim) tadındaki platformlardan farklı olarak her bir noktasını dikkatle hazırlayan ekipler, kendi test aşamalarını geçen mini alt evrenlerine oyun adını hak edecek eğlenceli içerikler ekliyor. Diğer kullanıcıların da etkileşim kurabilmesi için bağlantı altyapılarını da projelerine ekleyen geliştiriciler, ileride metaverse’e aktarılabilecek projelere imza atıyor.

Yeni nesil beklentilere uygun ve metaverse ile uyumlu bir alt evren inşa etmek, beraberinde birtakım zorlukları da getiriyor. Alt evrenin nasıl bir konseptinin olacağı, yerleşik ekonomi sistemi, optimizasyon süreci, zamana yenik düşmeyecek formda hazırlanması gibi belirli parametreler, bu zorluklardan bazılarını oluşturuyor. Geliştirme sürecinde kullanıcıların güçlü bir oyuncu bilgisayarı, iş bilgisayarı veya mobil iş istasyonuyla çalışması; tasarım, optimizasyon, test gibi süreçlerin başarıyla yürütülebilmesine olanak veriyor.

Oyun Motoru ve VR Gözlüğü Kullanmak İçin Yüksek Performanslı Bilgisayar Şart

Dünya üzerindeki tüm şehirlerin ve bu şehirlerdeki fabrikaların birer dijital kopyasını oluşturup gerek iletişim alt ve üst yapısına gerekse iş yaşantısına olumlu katkı sağlayabilecek projeler üzerinde çalışan dev şirketler, metaverse’e önemli katkılar sunmaya hazırlanıyor. Örneğin NVIDIA’nın Omniverse projesi ve bu projenin yapay zekâ destekli alt teknolojisi Maxine, gelecekte herkesin başvuracağı alt evren ve alt evren teknolojilerini temsil ediyor. Yakın dönemde oyun dünyasının en önemli isimlerinden birine dönüşen Microsoft’un da HoloLens teknolojisini arkasına alarak gerek alt evren gerekse metaverse oyunları hazırlama noktasında projelerini bir bir ortaya koyması bekleniyor.

Adını andığımız ve anmadığımız tüm bu büyük teknoloji şirketlerinin arasında, kendi alt evren projesiyle öne çıkmak isteyen teknoloji meraklıları ise oyun motorlarının ve üç boyutlu modelleme uygulamalarının maharetlerini araştırmaya ve öğrenmeye devam ediyor. Projelerinin ayaklarının en başından yere basmasını arzu edenler -bugün biraz fazla masraflı olsa da- sanal gerçeklik gözlüklerine yatırım yapıyor. Fakat yatırım yapılması gereken bir başka kalem daha bulunuyor: güçlü bir bilgisayar.

Her yeni sürümünde daha yetenekli hâle gelen Unity ve beşinci versiyonuyla tam anlamıyla kabuk değiştiren Unreal Engine oyun motorlarının, metaverse alt evrenleri yaratma konusundaki esnekliği, teknoloji tutkunlarını cezbediyor. Her iki oyun motorunu donanım kısıtlamalarına takılmaksızın akıcı şekilde kullanmak ve kapsamlı alt evrenler inşa edebilmek için işlemci, ekran kartı, sistem belleği ve hızlı depolama birimi gibi temel donanım bileşenleri konusunda sınıfı geçen taşınabilir bilgisayarların kullanılması öneriliyor. Bu donanım bileşenleri, yalnızca dijital ürün geliştirme-alt evren inşası sürecinde değil aynı zamanda bu evrenlerin, sanal gerçeklik gözlükleriyle test edilmesinde ve deneyimlenmesinde de önem arz ediyor. Zira şu an satışta olan Meta imzalı Oculus Quest 2’nin her bir göze ilettiği çözünürlük, 1832 x 1920 piksel ve yine her bir göz için sağladığı yenileme hızı 72 Hz olarak belirtiliyor. Modelin v28 yazılım güncellemesi sonrasında her bir göze ilettiği yenileme hızı, 120 Hz seviyesine çıkarılabiliyor. Aynı alt evreni, farklı sanal gerçeklik gözlükleriyle deneyimlemeyi hedefleyen geliştiriciler, Valve Index gibi alternatiflere yönelebiliyor. Her bir göze 1600 x 1440 piksel çözünürlükte ve 120 Hz yenileme hızında görüntüler aktaran sanal gerçeklik gözlüğü, alt evren testleri için değerlendirilebiliyor. Tüm bu parametreler, özellikle ekran kartı tarafında güçlü bir bilgisayarın kullanılmasını gerekli kılıyor.

Merkezî ya da merkeziyetsiz metaverse ile tanışma vakti giderek yaklaşırken bugünün VR oyunlarını ve VR uygulamalarını rahatlıkla çalıştırarak metaverse deneyimine hazır olduğunu gösteren, canavar gibi oyun ve iş bilgisayarları edinmekte yarar var. Monster’ın; Huma, Abra, Tulpar, Semruk ve Markut serisi taşınabilir bilgisayarları, hem alt evrenler yaratmaya hem de metaverse’ü kapsayan yeni nesil sosyal etkileşim süreçlerine olan uygunluğunu üstün teknik özellikleriyle ilan ediyor.