Mavi Ekran Hatası Neden Olur ve Çözümü Nedir?

Bilgisayar, hayatınızda öyle veya böyle yer alıyorsa en azından bir defa mavi ekran hatası, namıdiğer BSoD (Blue screen of death, Türkçeye çevirirsek ölümün mavi ekranı) ile karşılaşmışsınızdır. Bir dönem Microsoft’un başındaki Bill Gates’in Windows 98 tanıtımı esnasında bile karşısına çıkan mavi ekran, aradan geçen yıllara rağmen tamamen ortadan kaldırılabilmiş bir durum değil. Bunun bir sorun olmadığını söylemek isterdik ama aslına bakarsanız mavi ekran hatası, kendi başına bir sorun olmaktan ziyade bilgisayarınızda ters giden bir şeylerin olduğunu size ileten bir gösterge olma özelliği taşıyor. Bu nedenle mavi ekrana denk geldiğinizde kızmak ve hızla bilgisayarı yeniden başlatmak yerine takip edebileceğiniz daha farklı adımlar bulunuyor. Tabii, önce mavi ekran hatalarının nelerden kaynaklanabildiğine odaklanmak lazım.

Ekran Kartı Sürücüsü de Bluetooth Uygulaması da Mavi Ekrana Neden Olabilir

İşletim sistemleri, uzaktan bakıldığında kolay çalışma mekanizmalarına sahip kapsamlı uygulamalar bütünü gibi görünseler de aslında birçok parametrenin uyum içerisinde çalışabildiği, oldukça karmaşık platformlardır. Bu nedenle işletim sistemleri ne kadar kararlı olursa olsun, doğrudan doğruya işletim sistemi çekirdeğiyle temas hâlinde olan donanım sürücüleri gibi düşük seviyeli yazılımlarda ve donanım bileşenlerinde gerçekleşebilecek hatalar, sistemin işleyişini olumsuz etkileyebilir. Elbette, pek de iyi niyetli olmayan kimi yazılımlar da sistemin genel seyrini bozabilir.

Karşılaşabileceğiniz mavi ekranların büyük kısmının nedeni yazılımsal olabilir. Yeni yüklediğiniz sürücünün barındırdığı küçük hatalar, ilgili sürücünün “sürdüğü” ses kartı, ekran kartı gibi donanım bileşenlerinin sorun yaratması, BSoD oluşmasını tetikleyebilir. Müzik dinlerken ve masaüstü yazılımlarıyla çalışırken herhangi bir sorun yaratmayan yazılımlar, oyun gibi daha fazla performans gerektiren uygulamalar devreye girdiğinde bünyelerinde barındırdıkları sorunu açık ederek mavi ekran oluşmasını sağlayabilir.

Sisteminize yeni eklediğiniz veya sağlıklı çalışmayan donanım bileşenleri de mavi ekran çıkmasında etkili rol oynayabilir. Örneğin Bluetooth alıcılı bir oyun kontrolcü, anında BSoD almanıza neden olabilir veyahut düşük akım vererek yüksek frekanslarda çalışmaya zorladığınız bir işlemci, yük altına girdiğinde sistemin işleyişini bozarak mavi ekran oluşturabilir. Bu örnekler çoğaltılabilir zira karşınıza çıkacak onlarca mavi ekran hatası çeşidi mevcut. Buradan hareketle, mavi ekran sorunlarının kaynağını tespit etmeniz ve çeşitli çözümler bulmanız mümkün.

Mavi Ekranla Karşılaştığınızda Sakinliğinizi Koruyun ve Çözüme Odaklanın

Kurgusuyla saatler boyunca uğraştığınız videonun çıktısını beklerken veya binbir güçlükle geçtiğiniz ama henüz kaydetmediğiniz oyun bölümünün ortasında mavi ekranla karşılaşabilirsiniz. Bu noktada sakinliğinizi muhafaza edin ve çözüme odaklanın çünkü mavi ekranlar, giderilemez sorunlar değildir. Bununla birlikte, BSoD oluşmasının ardından sistem, sizin de erişebileceğiniz bir döküm dosyası (minidump) oluşturur. Bu sayede hem Denetim Masası üzerinden Güvenlik ve Bakım’a ulaşarak (Bakım başlığı altında “Güvenilirlik geçmişini görüntüle”ye tıklamanız yeterli) hem de çeşitli yazılımlardan destek alarak ilgili döküm dosyası içerisindeki detayları inceleyerek hatanın kökenine erişebilirsiniz.

Bunun haricinde çıkan BSoD’de beliren kod ve hata adını da ilgili ekran kaybolmadan önce bir yerlere not etmenizde veya fotoğrafını çekmenizde yarar var. Zira yaşadığınız sorun, muhtemelen benzersiz değildir ve internette yapacağınız küçük bir araştırma ile nelerin yolunda gitmediğini birkaç dakika içerisinde bulabilirsiniz.

Şayet içinden çıkamadığınız durumlar mevcutsa ve rehber aldığınız içerikler size tam olarak yarar sağlamıyorsa sisteminizi geri yüklemeyi, sistemi güvenli modda açmayı veya zararlı yazılımlara karşı tarama yapmayı deneyebilirsiniz. Son yaptığınız yazılım güncellemelerini geri almanız, hız aşırtma uygulamalarını iptal edip donanımlarınızı fabrika çıkışlı hızlarına döndürmeniz, bilgisayarınıza son taktığınız donanım bileşenlerini çıkarmanız da mavi ekran almanızı engelleyebilir. Eğer işletim sisteminde bir şeyleri bozduğunuzu ve bu nedenle BSoD ile uğraştığınızı düşünüyorsanız Windows 10’u Ayarlar kısmından sıfırlamayı tercih edebilir, dilerseniz sıfırdan bir işletim sistemi kurulumuna da girişebilirsiniz. Ancak zamanınız kısıtlıysa tekil bazda neyin sorun çıkardığını tespit etmeniz daha yerinde olacaktır.