IPS Ekran Nedir?

Gün boyunca iş veya eğlence gereği uzun saatler boyunca ekrana baktığınız oluyordur ama bu ekranların, görüntüleri aslına ne kadar sadık kalarak verdiği konusu da zaman zaman aklınıza geliyordur. Yapacağınız kısa bir araştırma ile IPS (In-Plane Switching-Düzlem İçi Geçiş) adı verilen ekran panellerinin, aslına sadık kalarak görüntü oluşturabildiğini, çoğu zaman profesyoneller tarafından tercih edildiğini görebilirsiniz. Peki, IPS ekran nedir ve onu diğer panel türlerinden ayıran özellikler nelerdir? Gelin, birlikte göz atalım.

IPS Ekran İle Düşük Kaliteli Görsellere ve Dar Görüş Açısına Elveda

Her ne kadar Türkiye’de ve dünyanın pek çok ülkesinde, 2000’lerin başlarına kadar CRT ya da yaygın şekilde bilindiği üzere tüplü monitörler kullanılsa da LCD ekran devrimi, 1980’li yıllarda başlamıştır. O yıllarda teknoloji bakımından bugünküne kıyasla daha ilkel olan TN panelli TFT LCD ekranlar; az enerji tüketiyordu, az yer kaplıyordu ama hedeflenen görüntü kalitesine ulaşmakta da güçlük çekiyordu. Teknoloji dünyasının ileri gelenleri, bu durumun üstesinden gelmek için çeşitli adımlar attılar ve TN panellerin eksikliklerini gidermeyi başardılar. Japonya’nın en önemli teknoloji markalarından biri, paneldeki pikseller arasındaki hatalı alanları ortadan kaldırmak üzere ince tabakalı transistör dizilerini, matris formunda birbirlerine bağladı. Bu gelişmeyi takiben elektrotlar optimize edildi ve panelin görüş açısı genişletildi.

IPS ekranlı monitörlerin en önemli özelliği, oyuncuların da yakından bildiği üzere renk doğruluğu ve geniş görüş açısı sunmasıdır. Böylece ekrana hangi açıdan bakılırsa bakılsın, görülen görüntü ve renk zenginliği çok fazla değişmez. Zira hemen her IPS ekran üretici, ekranların hem yatay hem de dikey düzlemde 178’er derecelik görüş açısı sunduğunu özellikle vurgular. IPS ekranın tercih edilme nedenlerinin başında ise şüphesiz renk zenginliği gelir. TN panellerin nispeten soluk gösterdiği renkler, AMOLED ekranların abartılı renk doygunlukları IPS panelli ekranlarda olmaz. Bunun temel nedeni, Adobe RGB ve benzeri profesyonel renk alanı teknolojilerini desteklemesidir.

Oyuncular İçin IPS Ekranların Dezavantajları Geride Kaldı

Her konuda başarılı olan IPS ekranlar, son birkaç yıl öncesine kadar mükemmel değildi. IPS panelli ekranların en önemli dezavantajı ise tepki süresinin yüksek olması ve ekran tazeleme oranının 60-75 Hz ile sınırlı kalmasıydı. Panel üreticileri, oyuncular başta olmak üzere düşük tepki süresi ve yüksek ekran yenileme hızına sahip IPS monitör almak isteyenler için çalışmalarını hızla sürdürdü. Böylece ortaya, 1 milisaniye tepki süresine ve 360 Hz gibi inanılması güç yenileme hızlarına sahip, 4K’ya ulaşan çözünürlükte monitörler çıktı. Oyuncuların yüzünü güldüren bu gelişmeler kadar profesyonellerin çalışmalarını iyileştiren ürünler de hazırlandı. Renk doğruluğu konusunda iddialı ürünler sunan markalar, gerçek 10-bit panel içeren, otomatik veya manuel kalibrasyon özelliğine sahip, ışık sızıntısı bulundurmayan ergonomik ve geniş ekranlı IPS monitörler üretti, üretmeye de devam ediyor.

Zaman içerisinde IPS panelli ekranlar, üreticilerin ellerinde çeşitlilik kazanarak farklı biçimlerde isimlendirildi. Super IPS, Enhanced IPS, Advanced Super IPS, Advanced High Performance IPS gibi paneller kullanıcılarla buluşturuldu. Bununla birlikte bazı markalarla anılan alternatif IPS teknolojileri de ortaya kondu. IPS ile benzer çalışma mantığına sahip PLS (Plane to Line Switching) panelli ekranlar; yüksek parlaklıkta görüntü sunabilmeleri, kavisli monitör üretiminde değerlendirilebilmeleri ve üretim maliyetlerinin görece düşük olması nedeniyle sektörde kabul gördü.

Teknolojinin her alanında olduğu gibi panel geliştirme cephesinde de alternatifler aranıyor ve var olan görüntü oluşturma mekaniklerinin daha da iyileştirilmesi üzerine çaba sarf ediliyor. Bu nedenle IPS ekranların gelecekte çok daha başarılı görseller sunacağını öngörmek yanlış olmaz.