LLM Nedir?

Teknoloji haberlerinde, podcast yayınlarında, hatta bazı gündüz kuşağı programlarında bile aynı konudan söz ediliyor. Hangi konu mu? Tabii ki yapay zekâ. Teknolojiye meraklı hemen herkesin konuştuğu ama sanılanın aksine çok az kişinin tam olarak anladığı bir konu olan yapay zekâ, yekpare bir teknoloji gibi sanılsa da yapay zekânın arkasında birden fazla teknolojik unsur yer alıyor. Bu teknolojilerden biri, İngilizce adıyla Large Language Models (LLM). O hâlde meşhur soruyu soralım, LLM nedir? Gelin, konunun teknik detaylarında boğulmadan -ki bu son derece mümkün- LLM’ye dair merak edilenleri anlatalım.

LLM: Yapay Zekânın Kelime Fabrikası

Google Asistan, Siri ve Alexa gibi sanal asistanlardan şimdiye kadar yardım aldıysanız, onların ne kadar nazik, anlayışlı ve hatta beklentileriniz doğrultusunda esprili olduğunu görmüşsünüzdür. Uzun süredir birçok kullanıcının etkin olarak kullandığı Google Çeviri gibi platformların farklı dillerdeki metinleri saniyeler içinde diğer dillere çevirdiğini de deneyimlemiş olabilirsiniz. Peki, bu sistemlerin nasıl çalıştığını hiç merak ettiniz mi? Şayet bu merakınızın peşine düştüyseniz, karşınıza mutlaka LLM çıkmıştır.

Yazının girişinde de açılımını aktardığımız üzere Büyük Dil Modelleri olarak Türkçeye çevirebileceğimiz LLM, zihnimizin sınırlarını zorlayacak kadar metin verisi üzerinde eğitilen yapay zekâ sistemleridir. LLM’lerin temel amacı; insan dilini anlamak, işlemek ve bu dilde içerikler üretebilmektir. Eğitim sürecinde internetteki forumlardan blog sayfalarına, akademik makalelerden edebî eserlere kadar pek çok kaynaktan yararlanan LLM’lerin nasıl çalıştığı da merak edilen konulardan biridir. LLM’lerin çalışma prensibi, büyük veri setleri üzerinde eğitim alarak gelecekteki metinleri tahmin etmeye dayanır. Örneğin, LLM’ye bir metin parçası verildiğinde, ilgili modeller, hangi kelimenin ya da ifadenin cümlenin devamında geleceğini, çok yüksek bir doğrulukla tahmin edebilir. LLM’lerin bu süreçte kullandığı temel teknik, transformer/dönüştürücü adı verilen bir makine öğrenimi mimarisidir. Transformer, girdi verilerini anlamak ve anlamlı çıktılar üretmek için katmanlar hâlinde düzenlenmiş sinir ağlarından yararlanır.

LLM’lerin Uygulama Alanları Nelerdir?

Google Gemini ve OpenAI’ın ChatGPT platformları sayesinde her gün daha çok insanın ilgi duymaya başladığı LLM’lerin uygulama alanları, büyük bir çeşitlilik gösteriyor. Kimi kullanıcıların hayatını kolaylaştıran kimilerine ise âdeta arkadaşlık yapan LLM’lerin hangi alanlarda değerlendirildiklerine kısaca bakalım.

Bu alanlar bir çırpıda aklımıza gelenler ve medyadan insan kaynaklarına dek birçok alanda LLM’lerden istifade ediliyor.

Siz de teknolojik gelişmeleri yakından takip ediyorsanız ve en üstün teknolojileri beraberinde getiren laptoplar kullanmayı planlıyorsanız, tercihiniz, “canavar”dan yana olmalı. Monster tarafından geliştirilen Huma serisi iş bilgisayarları ve Markut serisi iş istasyonları, yapay zekâ ve LLM’lerden en iyi şekilde yararlanmanızı sağlayacak güçlü donanım bileşenlerine sahip. 

LLM Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• LLM ne işe yarar?

  • LLM (Büyük Dil Modeli), insan dilini anlamak, işlemek ve doğal dilde yanıtlar üretmek için yapay zekâ tarafından kullanılan modellerdir. LLM’ler, metinleri analiz eder, anlamlandırır ve kullanıcıların sorularına akıllı cevaplar verir, sohbet sistemlerinde, çeviri hizmetlerinde ve dil tabanlı görevlerde kullanılır.

• Büyük dil modeli LLM nedir?

  • Büyük Dil Modeli (LLM), devasa veri setleri üzerinde eğitilen, insan dilini anlama ve üretme becerisine sahip yapay zekâ modelleridir. Bu modeller, metinlerin anlamlarını, bağlamlarını ve dil yapısını öğrenir ve kullanıcılarla doğal dilde etkileşime girebilirler. GPT gibi modeller buna örnektir.

• LLM ücretli mi?

  • LLM’lerin ücretli olup olmaması, hizmet sağlayıcıya ve kullanılan platforma bağlıdır. Bazı LLM’ler ücretsiz deneme sürümleri veya sınırlı kullanım sunarken, daha gelişmiş ve kapsamlı hizmetler genellikle ücretlidir. Örneğin, OpenAI’nin GPT-4 gibi modelleri ticari kullanımlar için ücretli olabilir.

• LLM ne demek yapay zeka?

  • LLM, “Large Language Model” yani Büyük Dil Modeli anlamına gelir. Yapay zekâ alanında, dil işleme ve metin tabanlı görevlerde kullanılan, çok büyük veri setleri üzerinde eğitilmiş modelleri ifade eder. LLM’ler, metin üretimi, dil çevirisi ve sohbet botları gibi birçok alanda kullanılır.

• LLM açılımı ne?

  • LLM, “Large Language Model” ifadesinin kısaltmasıdır. Bu, büyük veri kümeleri üzerinde eğitilmiş ve insan dilini anlamada, yorumlamada ve üretmede yetkin olan yapay zekâ modellerini ifade eder. LLM’ler, dil işleme süreçlerinde önemli bir rol oynar.