Oyunların Stratejik Düşünme ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi

Küçükken ebeveynlerimizin NES ve benzeri konsollarla uzun zaman geçirdiğimizde “Adaptör ısındı, kapat artık.” dedikleri veya Commodore 64’ün televizyonu bozduğunu ifade ederek bir an önce cihazı kapattırdıkları o karanlık dönemleri geride bırakmanın huzurunu yaşıyoruz. O yıllarda pek farkına varamamış olsak da oyunlar bizi, eğlendirmekle kalmayıp stratejik düşünme ve problem çözme kabiliyetlerimizi de geliştirmiş; bunu biz söylemiyoruz, alanında uzman olan insanların yayımladıkları makaleler söylüyor. Dilerseniz gelin, bu defa oyunların bilişsel dünyamıza katkılarından biraz söz edelim.

Oyunlar Sayesinde İleriye Dönük Düşünmek ve Bilişsel Esneklik Kazanmak Mümkün

Oyuncuların gelecekteki olayları öngörme ve plan yapma yeteneklerini büyük ölçüde geliştiren video oyunları, özellikle de strateji ve MOBA türündeki yapımlar, oyuncuların zorluklar karşısında farklı stratejiler geliştirmelerini ve bunları uygulamalarını gerektiriyor. Örneğin, Age of Empires IV, StarCraft II ve Dota 2 gibi oyunlar, oyuncuların stratejik düşünme becerilerini geliştiriyor. Oyuncuların gelecekteki olayları öngörme, olası sonuçları tahmin etme ve bir plan oluşturma yeteneklerini artıran böylesi yapımlarla kazanılan yetenekler, oyunlardaki dijital dünyaların yanı sıra gerçek yaşamda da büyük yararlar sağlıyor.

Adaptasyon ise stratejik düşünmenin kritik bileşenleri arasında yer alıyor. Video oyunları, oyuncuların hızla değişen durumlara uyum sağlamalarına ve farklı görevler arasında geçiş yapmalarına zemin hazırlıyor. Bu yetenek, bilhassa yüksek tempolu oyunlarda belirgin hâle geliyor. Sağlık odaklı makaleleriyle tanınan PLOS ONE dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre video oyunları, bilişsel esnekliği artırıyor ve bu esneklik, oyuncuların farklı stratejiler denemelerine, yeni durumlara ayak uydurabilmelerine imkân tanıyor.

Stratejik düşünmenin en temel unsurlarından problem çözme de video oyunlarının, oyunculara kazandırdığı becerilerden biri oluyor. Frontiers in Psychology dergisinde yayımlanan bir çalışma, video oyunlarının problem çözme yeteneklerini artırdığını gösteriyor. Bu yetenek, oyuncuların, gerçek hayatta karşılaştıkları engelleri tanımlamalarına ve ilgili engelleri aşmak için planlar geliştirmelerine de yardımcı oluyor. Yüksek tempolu birçok oyun da oyuncuların yeteneklerini takip etmelerini ve anlık kararlar vermelerini gerektiriyor. Georgia State University araştırmacıları, oyuncuların beyin taramalarıyla yaptıkları çalışmada, oyun oynayan bireylerin duyusal algı ve eylem süreçlerinin geliştiğini ve bu süreçlerin karar verme becerilerini artırdığını gösteriyor.

Takım Tabanlı Oyunlar, Sosyal Gelişime Katkıda Bulunuyor

Oyunların, insanları asosyalleştirdiği gibi düşüncelerin hatalı olduğu, gerçekleştirilen çalışmalarla ortaya konuluyor. Bu noktada oyunların, özellikle de takım tabanlı yapımların, hem takım çalışmasını hem de iletişim kabiliyetlerini de güçlendirdiği görülüyor. Rekabetçi dünyanın önemli isimlerinden Overwatch, League of Legends ve Battlefield serisi gibi çok oyunculu oyunlar, oyuncuların birlikte çalışmalarını ve birbirlerinin yeteneklerini tamamlamalarını gerektiriyor. Bu tür oyunlar, oyuncuların iş birliği yapma ve iletişim kurma yeteneklerine seviye atlatırken takım içi güven ve sorumluluk bilincini de güçlendiriyor.

Ayrıca uzmanlar, video oyunlarının ADHD (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) ve disleksi gibi öğrenme güçlükleri olan çocuklarda, bilişsel fonksiyonları iyileştirebildiğini belirtiyorlar. Oyunlar, dikkat ve kelime çözümleme yeteneklerini artırarak bu sorunlardan mustarip çocukların okuma ve öğrenme becerilerini geliştirebiliyor. Buradan hareketle, bahse konu sorunları yaşayan çocukların, profesyonellerin belirtecekleri türlerde oyunlarla, yine bir sağlık profesyonelinin önereceği sürelerde oyun oynamalarının yararlı olacağı belirtiliyor.

Madem oyunlar, stratejik düşünme becerilerimizi bu kadar geliştirebiliyor, o hâlde en güncel oyunları, herhangi bir performans sorunuyla uğraşmadan, “canavar” gibi oynamak gerekiyor. Monster tarafından geliştirilen; Abra, Tulpar ve Semruk serisi oyun bilgisayarları, türü ve çıkış yılı fark etmeksizin tüm oyunları, akıcı çalıştırıyor. Size de dijital dünyaları keşfedip harikulade zaman geçirmek ve kendinizi geliştirmek düşüyor.