CMOS Pili Nedir? Değiştirmek Gerekir mi?

Uzun yıllardır aynı bilgisayarı kullanıyorsanız, bilgisayarınızı çalıştırdığınızda, saat ve tarih gibi bilgilerin, bu verileri doğru girmenize karşın yanlış olduğunu görmüş olabilirsiniz. Oldukça karmaşık ve entegre sistemler bütününden oluşan bilgisayarların, bu tip küçük verileri saklayan, basit ama önemli bileşenleri de vardır; CMOS (Complementary Metal-Oxide-Semiconductor/Tamamlayıcı Metal Oksit Yarı İletken) gibi. Bilgisayar teknolojilerine yabancı olanların, BIOS (Basic Input-Output System/Temel Giriş Çıkış Sistemi) gibi biraz ürkerek baktıkları CMOS hakkında ve CMOS’un, sağlıklı çalışmasını mümkün kılan pillerden biraz söz edelim.

CMOS Nedir ve Neden Bir Pile İhtiyaç Duyar?

Yalnızca bilgisayarlarda değil, aynı zamanda; dijital saatlerden yeni nesil televizyonlara, akıllı telefonlardan tabletlere dek pek çok cihazda kendine yer bulan CMOS, esasen bir transistör teknolojisi olmakla birlikte, teknoloji jargonunda kullanıldığı hâliyle bilgisayardaki BIOS’a ait yapılandırma ayarlarını saklamak için kullanılan yongadır. BIOS arayüzüne girdiğiniz gördüğünüz ve yapılandırdığınız; tarih, saat, disk ayarları, işlemci frekansı, bellek gecikme değerleri gibi önemli bilgiler, CMOS belleğinde saklanır. Oldukça az güç tüketerek bilgisayarın önemli verilerini saklayabilmesiyle öne çıkan CMOS’un bu verileri, bilgisayar kapatılsa da elektrikler kesilip bilgisayar tamamen devre dışı kalsa da saklamasını mümkün kılan, CMOS pili olarak adlandırılan küçük pillerdir. Biraz hatalı olmakla birlikte yine bilgisayar jargonunda “BIOS pili” olarak adlandırılan pil, aslında CMOS pilini işaret eder ve doğru ifade, CMOS pilidir.

Hiçbir Pil Sonsuza Kadar Çalışmaz, CMOS Pili Bile

Çok büyük kısmı CR2032 formunda olan ve lityum yapıda olan CMOS pili, diğer tüm pil türlerinde olduğu gibi belirli bir ömre sahiptir. CMOS’un asgari düzeyde güç tüketmesi sayesinde çok uzun süreler boyunca sorunsuz şekilde çalışan pilin kapasitesi tükenmeye başlar. Bunun sonucunu görmeniz için bilgisayarınızı çalıştırdığınızda tarih ve saat ayarlarına bakmanız yeterlidir zira bu temel verileri saklayan CMOS, pilin güç sağlayamaması nedeniyle tarih ve saat gibi bilgileri hatalı olarak gösterilmesine neden olur. İşte tam bu noktada, CMOS pili değiştirme işlemi devreye girmelidir yoksa bilgisayarın her açılışında aynı ayarların tekrar tekrar yapılması gerekir ki bu, bilgisayarını sıklıkla kullananlar için pek de pratik bir yöntem değildir.

CMOS pili, CMOS’un da entegre vaziyette yer aldığı anakarttaki pil yuvasında, genel olarak yatay şekilde konumlanır. Ancak bazı Mini ITX anakart modellerinde hâlihazırda kısıtlı olan anakart yüzey alanından daha fazla tasarruf edilebilmesi adına CMOS pilleri, dikey vaziyette bulunabilmektedir. Daha önce masaüstü bilgisayarınızın anakartına çeşitli donanım bileşenleri taktıysanız ve anakartın genel yapısı hakkında fikriniz varsa, CMOS pilini, kendiniz de kolayca değiştirip bilgisayarınızın eskisi gibi sağlıklı çalışmasını sağlayabilirsiniz. Dizüstü bilgisayarlarda ise CMOS pilinin değişimi biraz daha zorlayıcı olabilir. Bu noktada alanında uzman teknik servis yetkililerinden destek isteyebilir, bilgisayarınızdaki CMOS pilinin değiştirilmesini talep edebilirsiniz.

Teknoloji Şirketleri, Pilsiz CMOS Modülleri Üzerinde Çalışıyor

Böylesine ileri teknoloji ürünlerinin sıhhatli çalışabilmesinin bir tane yassı pile bağımlı olmasını pek çok kullanıcı garipsiyor. Teknoloji şirketleri de bilgisayar anakartlarında ve diğer bazı elektronik ürünlerdeki CMOS pillerinin, tarihin tozlu sayfalarında kalması için çalışmalarını sürdürüyor. Özellikle enerji geri kazanımı, ekstra düşük güç tüketimi ve CMOS kapsamında yeni materyallerin kullanılması gibi başlıklar, pilsiz CMOS çalışmalarının başlıklarından bazılarını oluşturuyor. Şimdilik pilsiz CMOS’a sahip bir ürün ortaya konulmamış olsa da Ar-Ge ve test süreçleri, bu tür çözümlerin ileride karşımıza çıkacağını gösteriyor.

Eğer siz de elinizin altındaki oyun canavarı bilgisayarın CMOS pili sorunları yaşadığını düşünüyorsanız, zaman kaybetmeden, Monster Teknik Servis Merkezi’ne başvurabilir, canavarınızı yeniden eski ihtişamına kavuşturabilirsiniz.