Dijital Oyun Tasarımı Nedir?

2022 verilerine göre Hypercasual türü mobil oyunlarda dünya lideri hâline gelen Türkiye’den, peşi sıra bağımsız ve düşük bütçeli (AA) oyunlar çıkmaya devam ediyor. Henüz resmî olarak duyurulmayan ama yapımının sürdüğü bilinen yüksek bütçeli (AAA) oyunların da ülkemizden çıkıp dünya pazarında tanıtılmasına çok az kaldı. Oyun üretimi konusunda bu denli ivme kazanan Türkiye’nin, oyun sektöründe daha fazla söz sahibi olabilmesi için dijital oyun kavramına daha ciddi ve profesyonelce yaklaşılması, ülkedeki nitelikli eleman eksikliğinin giderilmesi gerekiyor. Bunun yolu da gençlerin, dijital oyun tasarımı konusunda eğitim almalarından geçiyor. Peki, dijital oyun tasarımı nedir, Türkiye’de bu konuyla ilgili eğitim alabilmek mümkün müdür? Dilerseniz gelin, konunun tüm ayrıntılarına bakalım.

Dijital Oyun Tasarımı Nedir?

Bugüne kadar oynadığınız belki onlarca, belki de yüzlerce oyunun birer tasarımcının zihninden çıktığına emin olabilirsiniz. “Tasarımcı” denildiğinde aklınıza, oyunların; programcıları, modelleme uzmanları, animasyoncuları gelebilir ancak bir oyunun tasarımcısı, çok daha fazlası hakkında fikir ve bilgi sahibi olmak zorundadır. Bu noktada, dijital oyun tasarımının kısa bir tanımını yapıp tasarımcının, hangi alanlarla ilgilendiğini belirtmek yerinde olabilir. Dijital oyun tasarımı, video oyunlarının; fikirlerini, konseptlerini, dünyalarını, arka plan hikâyelerini ve daha fazlasını tasarlayıp oluşturmakla ilgilenen bir çoklu disiplindir. Dijital oyun tasarımcısının, oyun fikrini ortaya çıkarmaktan başlayıp bu oyunun; mekaniği, dinamiği, karakter gelişimi, bölümleri, senaryosu, ses tasarımı, kodlaması, üç boyutlu ve iki boyutlu modellemelerinin hazırlanması, görsel efektlerinin tasarımı, ekonomisinin dizaynı, pazarlanması, iş geliştirmesi, hedef kitleye ulaştırılması gibi başlıklara hâkim olması beklenir.

Türkiye’deki Üniversitelerde Dijital Oyun Tasarımı Bölümü Var mı?

Kariyerini, dijital oyun tasarımı alanında şekillendirmek isteyenler için Türkiye’deki bazı vakıf üniversitelerinin iletişim fakültelerinde, doğrudan doğruya “Dijital Oyun Tasarımı” bölümleri yer alıyor. Oyun dünyasının içinden gelen önemli isimler tarafından kurulan ve ilk defa Bahçeşehir Üniversitesi bünyesinde faaliyet göstermeye başlayan Dijital Oyun Tasarımı Bölümü akademik kadrosu, orta yaşlı oyuncuların yakından tanıdığı isimlerden oluşuyor. Türkiye’nin en sevilen oyun dergileri Level ve Oyungezer’de bir dönem yazarlık yapan Dr. Güven Çatak’ın başkanı olduğu bölümde, “Dijital Oyunlar ve İnteraktif Anlatı” adlı kitabıyla amatör ve profesyonel olarak oyunlarla ilgilenenlere rehberlik eden Prof. Dr. Barbaros Bostan gibi değerli isimler de yer alıyor. Güven Çatak’ın da çeşitli röportajlarında belirttiği üzere Bilgi Üniversitesi gibi Türkiye’nin önemli vakıf üniversitelerindeki Dijital Oyun Tasarımı bölümleriyle koordinasyon hâlinde olan akademik kadro, üniversitelerdeki bölümler aracılığıyla dijital oyun alanında Türkiye’deki kalifiye eleman boşluğunu doldurmayı hedefliyor. 2014-2015 eğitim öğretim yılında açılan bölümün ilk mezunlarından bazılarının önemli projelerde görev almaları, bu bölümün ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.

Oyun Yapmak İçin Dijital Oyun Tasarımı Konusunda Bilgili Olmak Şart mı?

Bir muhasebe müdürü, milyonları peşinden sürükleyen bir oyun serisine imza atabilir mi? Eğer söz konusu muhasebe müdürü, Hidetaka Miyazaki ise tabii ki imza atabilir. Bugün, yarattığı dünyalar kadar ortaya koyduğu oyunların yapısı nedeniyle “Soulslike” adlı alt oyun türünün oluşmasını sağlayan Miyazaki, dijital oyun tasarımı eğitimi almadan da başarılı yapımlar sunulabileceğini kanıtlıyor. Ancak Hidetaka Miyazaki, Hideo Kojima, John Carmack ve oyun dünyasında ilkleri yapan daha nice ismin, istisnai kişiler olduğunu belirtmemizde fayda var. Artık, bir oyun tasarlanırken pek çok parametrenin göz önünde bulundurulması gerekiyor ve işin, bilimsel arka planının masaya yatırılarak hareket edilmesi önem kazanıyor. Üniversitelerdeki Dijital Oyun Tasarımı Bölümü, öğrencilerine ve dolayısıyla geleceğin oyun tasarımcılarına, oyun tasarımına dair bilinç ve bilgiler bütününü aşılıyor.

Bir oyunun nasıl yapılması gerektiğine girmeden önce; “Oyun Geçmişi ve Analizi”, “Tasarım Düşüncesi”, İletişim Becerileri ve Akademik Raporlama” gibi temel derslerle konunun özüne inen bölüm, sonraki yarıyıllarda; “Oyun Motorlarına Giriş”, “Hikâye Anlatımının Temelleri”, “3D Dijital Sanat”, “Oyun Geliştirme”, “Seviye Tasarımı”, “Oyun Tasarımı İçin Psikoloji” gibi derslerin de özümsenmesi sonrasında öğrencilerin, irili ufaklı oyun projeler hazırlamalarını sağlıyor. Öğrencilerine yurt içinde ve yurt dışında kariyer olanakları sunabilen üniversiteler, öğrencilerin, mezun olduktan sonra; oyun prodüktörü, oyun görsel sanatçısı, oyun geliştiricisi, oyun senaristi, oyun tasarımcısı ve daha pek çok pozisyonda görev alabilmelerine yardımcı olabiliyor.

Dijital Oyun Tasarımı Bölümünde Okumak İsteyenlere Tavsiyeler

Vakıf üniversitelerinde ücretli, %50 ücretli ve burslu olarak okunabilen Dijital Oyun Tasarımı bölümüne, sayısal puan türüyle girilebiliyor. 2022 puanları göz önüne alındığında burslu okunacak olursa Bilgisayar Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği gibi bölümlere kıyasla daha düşük puanla girilebilen ancak kontenjan konusunda -doğası gereği- diğer bölümler kadar cömert olmayan Dijital Oyun Tasarımı bölümünde okumak ve kariyerlerini bu alanda inşa etmek isteyenlere bazı tavsiyelerde bulunabiliriz.

Kendinizi ve Yeteneklerinizi İyi Tanıyın: Oyun oynamaktan hoşlanmak, dijital oyun tasarımı konusunda iş sahibi olmak için her zaman yeterli olmayabilir. Bu bölümü tercih etmeden önce gerçekten bir tasarımcı olmak isteyip istemediğinizi belirlemeniz, yerinde olur. Eğer küçükken arkadaşlarınızla, örneğin, saklambaç oynarken oyunun kurallarını değiştirip kendi özgün oyununuzu oluşturmayı denediyseniz, Dijital Oyun Tasarımı bölümü, sizin için uygun olabilir. Benzer şekilde bir video oyununun nasıl çalıştığına kafa yoruyor, oyunun interaktif anlatısından bölüm tasarımına, hatta oyun motorunun çalışma dinamiklerine kadar tüm ayrıntıları merak ediyorsanız, yine bu bölüm, sizin için ideal olabilir.

Becerilerinizi İleri Seviyeye Taşıyın: Hâlihazırda oyun geliştirmeye meraklıysanız ve oyun motorlarıyla içli dışlıysanız, bu yeteneklerinizi ileri seviyeye taşımanız ve oyun üretimi noktasında yeni kulvarlara merak duymanız, bu bölümden maksimum yararı görmenize yardım edebilir. Bunun yanında, oyun tasarımına dair okul öncesinde öğrendiğiniz her şeyin, işinize yarayabileceğini de unutmamanız gerekir.

Ekip Çalışmasına Alışın: Oyun tasarım ve geliştirme süreci, istisnalar haricinde bir toplulukla hareket etmeyi gerektirir. Buradan hareketle ekip çalışması yapmaya, proje arkadaşlarınızla iyi iletişim kurmaya ve yeri geldiğinde zihninizdeki fikirleri, topluluk önünde anlatmaya kendinizi hazırlayın.

Ülkemizdeki oyun sektörünün, Dijital Oyun Tasarımı bölümlerinin daha çok mezun vermesiyle hızla gelişim göstereceğine ve bu yazıyı okuyan Canavar gibi oyuncular arasından da başarılı projelere hayat verecek isimlerin çıkacağına inanıyoruz.