SSD’ler Oyun Performansını Nasıl Etkiler?

Oyunculuk hayatınıza yeni başlamadıysanız, oyunlardaki yükleme ekranlarının tamamlanmasını beklerken mutfağa gidip bir şeyler atıştırmışlığınız ya da kahve hazırlamışlığınız illaki vardır. Böylesi durumlar, eskide kalmaya başlamış olsa da sisteminde hâlâ mekanik disk/hard disk (HDD/Hard Disk Drive) bulunduran ve oyunlarını, geniş disk kapasitesi gibi gerekçelerle hard disklere kuran oyuncular olduğunu biliyoruz. Ancak artık yeni nesil oyunlar, hard disklerin baş edemeyeceği boyutlara ulaştı ve oyunların içerdiği asset’lerdeki/kaynaklardaki oyun verilerinin gerçek zamanlı olarak çözülüp ekrana ulaşması için daha hızlı diskler gerekiyor. İşte bu noktada hem gürültülü hem de yavaş çalışan mekanik disklerin tahtına çoktan oturmuş olan SSD’ler (Solid State Drive) giriyor. Peki, SSD’ler, oyun performansını nasıl etkiliyor ve NVIDIA RTX IO gibi teknolojilerle yeni nesil oyunlar için nasıl daha verimli kullanılabiliyor? Gelin, konunun teknik ayrıntılarına birlikte bakalım.

Oyunu Başlattıktan Sonra Arka Planda Neler Olduğunu Bilmek Önemli

Steam ve benzeri oyun platformlarından edindiğiniz oyunların, kısayol dosyalarına çift tıkladıktan sonra oyununuz, bilgisayarınızın performansına da bağlı olarak onlarca veya yüzlerce saniye içinde açılır. Bu sürecin nasıl işlediğini adım adım anlatırsak oyun yükleme aşamasında hard disk veya SSD’lerin kendi performanslarının neden önemli olduğunu rahatlıkla anlayabilirsiniz:

• Kısayol dosyası okunur: Kullandığınız işletim sistemi (Windows olduğunu varsayıyoruz), oyunun, “.exe” formatındaki esas çalıştırılabilir dosyasının konumunu ve çalıştırma parametrelerini içeren kısayol dosyasını okur.
• Dosya yolu kontrolü yapılır: İşletim sistemi bir sonraki adımda, kısayol dosyasındaki dosya konumunu kontrol eder ve herhangi bir sorun yoksa sonraki adıma geçer. Şayet bir sorun varsa hata mesajı vererek sizi bilgilendirir.
• .exe dosyası başlatılır: Dosya yolu doğruysa .exe dosyası başlatılır ve oyun, teknik olarak çalıştırılmış olur. Tabii asıl önemli ve konumuzu ilgilendiren adımlar bundan sonra başlar.
• Oyun asset’leri RAM’e (belleğe) yüklenir: Oyunun, diskte az yer kaplaması için sıkıştırılmış durumdaki asset’leri, hard disk ve SSD’den daha hızlı çalışan RAM’e aktarılır. Oyunun ilk açılışında gerekli olan görsel ve işitsel tüm unsurlar (menü, 3D modeller, kaplamalar, oyuna ait dünya, ses ve müzik dosyaları vb.) işlemci tarafından RAM’de çözülür ve ekran kartı tarafından kullanılabilir hâle getirilir. Oyunun işleyişi kapsamında bu adım, kendi içinde farklılaşan bir döngü şeklinde oyun süresince devam eder.
• İşlenen asset’lerdeki görsel temelli içerikler, ekran kartına aktarılır: İşlemci tarafından hazırlanan asset’ler, ekran kartına aktarılır ve ekran kartındaki grafik işlemci (GPU) grafik işleme yükünü üstlenerek karmaşık modellerden animasyonlara dek her türlü görsel veriyi işler. Sonrasında ise sizin tüm bu unsurları bir oyun olarak görebilmenizi sağlayacak şekilde ekrana iletir.

SSD’ler Oyun Performansını Olumlu Yönde Etkiliyor

Az önce mümkün olduğunca basitleştirerek anlattığımız bu adımlardan “oyun asset’lerinin RAM’e yüklenmesi”, genel olarak 200 MB/s okuma/yazma hızlarına sahip (daha düşük hızlı modeller de var tabii) hard diskler devredeyse son derece uzun sürer. Diskte kapladığı yer 70 GB düzeyine yaklaşan ve kurulu olduğu dizindeki “asset_archive” klasörü içindeki asset dosyaları, ortalama 1,5-2 GB boyutunda olan Marvel’s Spider-Man Remastered oyununu ele alırsak gerekli olan asset dosyalarının, mekanik diskten RAM’e aktarımının ne kadar uzun sürebileceğini tahmin edebilirsiniz. Hatta bunu, tahminlerinizle sınırlı tutmayıp bir de SSD-HDD kıyaslama videosuyla destekleyelim:

Oyunun ana menüsünün yüklenmesinin ardından dünya yükleme aşamasının, SSD’de 2,8 saniye, mekanik yapıdaki hard diskte ise 22 saniye sürmesi bir kenara, oyunun, yavaş çalışan hard disk nedeniyle %1’lik ve %0,1’lik fps değerlerinin, dahası, gerçek zamanlı fps değerlerinin düşük olması şaşırtıcı değil. Çünkü hard disklerde:

• Dönen diskler ve bu disklerdeki verileri okuyan okuyucular vardır. Bu unsurlar verilere erişimin uzun sürmesine neden olur.
• Okuma yazma hızı, teknik kısıtlamalara takıldığı için düşüktür.
• Saniye başına giriş çıkış işlem (IOPS) performansı azdır.
• Hard diskte veri parçalanması/fragmentasyonu olur ve parçalı şekilde bulunan verilerin okunması, normalden uzun sürerek performans sorunları baş gösterir.

Bu ve bunlar gibi nedenler, mekanik yapıdaki disklerin genel anlamda düşük performanslı çalışmasına, dolayısıyla oyunlarda takılma, yavaşlama ve fps düşüşlerinin meydana gelmesine neden olabilir.

NAND flaş bellek birimleri bulunduran SSD’ler ise mekanik disklerden tamamen farklı bir yapıya sahiptir. Özellikle NVMe protokolünü kullanan SSD’ler, PCIe 5,0 teknolojisinin de katkısıyla saniyede 10 GB okuma/yazma hızlarına ulaşır. Böylesi üst uç SSD kullanmasanız, hatta SATA 3 arayüzünü kullanan orta karar bir SSD edinseniz bile elde ettiğiniz sonuç, mekanik disklerden katbekat iyi olur. Bu ifadeyi videoyla da destekleyebiliriz:

NVIDIA RTX IO “Oyunu” Değiştirmeye Geliyor

Yazının ortalarına doğru aktardığımız “Oyun asset’leri RAM’e (belleğe) yüklenir” maddesinde asset’lerin, işlemci eliyle RAM üzerinde çözülme işi, işlemcinin kendi performansıyla sınırlıdır ve bu durum, yeni nesil oyunlarda istenen şimşek hızında bölüm içi yükleme gereksinimlerine yanıt veremez. İşte tam da bu nedenle ortaya çıkan NVIDIA RTX IO, bir süredir var olan ama pratik kullanımlarına tam anlamıyla şahit olamadığımız Microsoft Windows teknolojisi DirectStorage üzerinde çalışır. İşlemcinin kendi imkânlarıyla gerçekleştirmesi gereken asset’leri çözme işi, bu sistem aracılığıyla doğrudan doğruya ekran kartına verilir. RAM’den ekran kartına iletilen asset’ler, ekran kartı grafik işlem birimlerinin paralel işlem gücü sayesinde gerçekten de şimşek hızında açılır ve kullanıma hazır hâle getirilir.

Sony PlayStation 5 oyun konsolunun yıldız oyunlarından biri olan Ratchet & Clank: Ayrı Dünyalar/Rift Apart, konsolun içerdiği yüksek hızlı SSD ve donanım gücüyle, oyun içinde dünyalar/boyutlar arası geçiş hızıyla/pürüzsüzlüğüyle oyuncuları da teknoloji dünyasını da şaşkına döndürmüştü. Yazının hazırlandığı hafta itibarıyla PC’yi de ziyaret edecek olan oyun, NVIDIA RTX IO teknolojisini kullanan ilk yüksek prodüksiyonlu oyun olma özelliğine sahip. Tabii bu oyundan önce Portal: Prelude RTX, aynı teknolojiyi kullanan ilk oyun/mod olarak kayıtlara geçti.

Oyunlardaki bireysel yeteneklerinizi ve hızınızı, SSD ve SSD destekli teknolojilerle güçlendirme vakti geldi. Siz de oyun oturumlarınızda performansın doruklarına çıkmayı hedefliyorsanız ve oyunlardaki, disk kaynaklı yavaşlamalarla/takılmalarla vedalaşmayı istiyorsanız, birbirinden canavar oyun bilgisayarlarını tercih edebilir, benzersiz bir oyun sürecine başlayabilirsiniz