Bilgisayar Isınma Sorunu Nasıl Çözülür?

Kulağa biraz tuhaf gelse de konusunda uzman iklim bilimcilerin açıklamalarına göre son 120 bin yılın en sıcak yazını yaşadığımız şu günlerde en az canlılar kadar bilgisayarlarımız da bahse konu sıcaklıktan ziyadesiyle nasipleniyor. Evet, bilgisayar ısınma sorunu konusu yeni bir konu ve sorun değil ancak böylesi sıcak seyreden havalarda, hepimiz; yüksek frekanslara çıktığı ve aşırı ısındığı için “throttle” yapan işlemcilerin, yine çok ısındığından potansiyelini ortaya çıkaramayan ekran kartlarının, hatta ısınmaya bağlı olarak yavaşlayan SSD’lerin kaderini değiştirmeye gayret ediyoruz. Peki, A’dan Z’ye tüm bilgisayar kullanıcılarının ortak derdine dönüşebilen bilgisayar ısınma sorunu nasıl çözülebilir? Gelin, hem ısınma sebeplerine hem de bu sorunun çözümlerine birlikte göz atalım.

Dizüstü Bilgisayar Isınma Sorunu Sebepleri

Taşınabilirlik odaklı olarak üretilen dizüstü bilgisayarların ısınma sorunlarıyla boğuşmasının en temel nedeni, zaten kompakt yapıdaki kasa içindeki ısınan havanın, hava tahliyesi amacıyla görev alan fanın görevini tam anlamıyla yerine getirememesi nedeniyle kasa içinde kalması olabiliyor. Kasa içindeki fan sayısının az olması, fan kanatlarına toz birikmesi, tahliye açıklığına toz ve kir birikmesi, sıcak havanın dışarı atılması yerine kasa içinde kalıp bileşenlerin sıcak kalmasına zemin hazırlıyor. Her ne kadar işlemci ve ekran kartı gibi birimlerin üzerinden geçen ısı dağıtıcı bakır borular bulunsa da hava sirkülasyonu gerçekleşmediği için bu birimler de görevlerini layıkıyla yerine getiremiyor ve nihayetinde, ısınma sorunlarından kaynaklı performans düşüşleri yaşanmaya başlanıyor.

Özellikle işlemci ve ekran kartı (grafik yongası) gibi birimlerin ısınmasının bir diğer nedeni de dizüstü bilgisayarların, periyodik olarak bakım görmemesi olarak değerlendiriliyor. Soğutucu birimlerle temas hâlinde olan işlemci/grafik yongası dış kısımlarının arasında bulunan termal macunlar, zamanla kuruyup işlevini yitiriyor ve bunun sonucunda yeterli ısı dağıtımı yapamayan işlemci/grafik yongası, normalden yüksek ısı değerlerine çıkıveriyor.

Masaüstü Bilgisayarlarda Aşırı Isınmanın Sebepleri

Yapısal olarak dizüstü bilgisayarlarla kıyaslanmayacak kadar geniş ve potansiyel olarak yüksek hava sirkülasyonunu mümkün kılan kasalarla gelen masaüstü bilgisayarlar, tahmin edilenin aksine daima serin çalışan cihazlar olmuyor. Bunun en temel nedeni, kurulum esnasında fanların hava akışını engelleyen kasa içi kablo karmaşası, kurulum esnasında hatalı uygulanan termal macun ve kasa içine yanlış konumlandırılan fanlar şeklinde sıralanabiliyor.

Yeni nesil kasaların yan taraflarında kabloların gizlenmesi için özel kanallar ve boşluklar bulunabilirken eski kasalar, kabloların tam bir keşmekeş hâlinde kasa içinde bulunmasını zorunlu kılıyor. Genellikle kullanıcıların kendi topladıkları kasalarda termal macun uygulamalarının hatalı yapılması ise daha çok işlemci tarafını ilgilendiriyor. Zira ekran kartları, bitmiş bir ürün olarak sunulduğundan, gerek bellek modülleri gerekse grafik işlemcisi, önceden uygulanmış termal macunla kullanıcılarla buluşuyor. Ancak işlemciye termal macunun nasıl sürüleceği (örneğin; çarpı şeklinde, nokta nokta veya dilim ekmeğe sürülen çikolata kreması gibi) konusunda bir türlü doğru karar alınamaması, işlemcinin ısı transferi sürecinde başarısızlığa uğramasına neden oluyor. Bu da throttle yapan, potansiyel hızlarına çıkamayan ve ısındığı için kasa içini de ısıtan bir işlemci ile baş başa kalınmasını sağlıyor. Buna bir de kasa içinde yönleri yanlış şekilde bulunan fanlar eklenince bilgisayar kasası, küçük çaplı bir saunaya dönüşebiliyor.

Bilgisayar Isınma Sorunu ile Vedalaşma Vakti Geldi

Sahip olduğunuz bilgisayar, bazen tahmin ettiğiniz bazen de aklınıza dahi gelmeyecek nedenlerle yüksek sıcaklık değerlerine ulaşıp ısınma sorunları ile sizi karşı karşıya bırakabilir. Bu durumun önüne geçmek için atabileceğiniz bazı adımlar var. Madde madde sıralayacak olursak:

• Kasa içi hava akışından emin olun: Dizüstü veya masaüstü bilgisayar kullanıyor olmanız fark etmeksizin, kasa içi hava akışının sorunsuz sürdüğünden emin olmanız gerekiyor. Bunun için bilgisayarınızdaki fanların hava tahliye kısımlarını kontrolünü sağlamanız yeterlidir. Eğer etkin kullanım esnasında sıcak ya da ılık bir hava bu tahliye kanallarından çıkıyorsa, bilgisayar ısınma sorunu giderme noktasında sonraki adıma geçebilirsiniz.
• Kasa içi temizliğine önem verin: Bu önerimiz, daha çok masaüstü bilgisayar kullanıcıları için zira masaüstü bilgisayar kasalarını, bir tornavida ile açıp bileşenlere müdahale etmek, laptop modellerine kıyasla çok daha kolaydır. Şayet kasa içinde birikmiş toz, fanların dönmesini engelleyen kablo ve benzeri unsurlar varsa, onları temizleyip ortadan kaldırmanızı öneririz.
• Tabii canavar gibi bir dizüstü bilgisayarınız varsa, Monster Notebook’un sağladığı ömür boyu ücretsiz bakım garantisi sayesinde bilgisayarınızın bakımını düzenli olarak yaptırabilir, termal macun yenilemesi de dâhil olan bu bakım kapsamında bilgisayarınızı, ilk günkü performansıyla değerlendirebilirsiniz.
• Notebook soğutucusu edinin: Genellikle kasa altında bulunan hava açıklıklarından temiz hava alıp kasa içine dağıtan dizüstü bilgisayarlar, bu cihazları konumlandırdığınız yerin etkisiyle (örneğin yumuşak bir yatakta laptop tam olarak hava alamayabilir) hava akışını ideal şekilde gerçekleştirmeyebilir. Bu noktada alüminyum kasalı ve çift fanlı notebook soğutucularından edinebilirsiniz. Kasanın kendi sıcaklığını absorbe eden, geniş fanları aracılığıyla bilgisayarın hava açıklıklarına güçlü şekilde temiz hava akışını mümkün kılan soğutucular, beklentilerinizin de ötesinde bir performansa sahiptir.
• En yeni sürücüleri kullanın ve işletim sistemi güncellemelerini yapın: Size belki biraz garip gelebilir ancak bilgisayarınızın toz, termal macun ya da genel havalandırma sorunu olmasa da işlemci ya da ekran kartı gibi bileşenlerin normalden sıcak çalıştığını fark edebilirsiniz. Bazı hatalı ekran kartı sürücüleri, oyundan çıkmış olmanıza karşın grafik işlemci çalışma frekansını, normal değerlere çekmeyip grafik işlemcinin sürekli %100’de çalışmasına olabilir. Benzer şekilde işletim sistemleri de işlemci gibi birimlerinizi, gereksiz yere kullanan bazı hatalı güncellemeler alabilir. Sisteminizde sıra dışı bir durum gördüğünüzde en güncel sürücüleri ve “hotfix” olarak adlandırılan sürücüleri/işletim sistemi güncellemelerini yüklemeniz önemlidir.

Bilgisayar ısınma sorunu ile karşılaşmadan doğrudan işinize ve oyununuza odaklanmak istiyorsanız, kendinize uygun bir “canavar” alıp herhangi bir sorunla karşılaştığınızda Monster Notebook’un alanında uzman isimlerden oluşan teknik destek kadrosundan yardım isteyebilir, bilgisayarınızın bakımını, az önce de ifade ettiğimiz gibi ömür boyu garanti kapsamında yaptırabilirsiniz. 

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Oyun oynarken laptop ısınması normal mi?

   • Evet, oyun oynarken laptopların ısınması normaldir çünkü işlemci ve grafik kartı yüksek performans gerektiren işlemler yapar ve bu da ısı üretir.

2. Laptop nasıl serin tutulur?

   • Laptopunuzu serin tutmak için soğutma pedleri kullanabilir, havalandırma deliklerini açık tutabilir ve yüksek sıcaklıkta çalışmayı gerektirecek uygulamalardan kaçınabilirsiniz.

3. Laptop soğutucu nereye takılır?

   • Laptop soğutucular genellikle laptopun alt kısmına yerleştirilir, böylece soğutucunun fanları doğrudan laptopun havalandırma deliklerine hava üfleyebilir.

4. İşlemci nasıl soğutulur?

   • İşlemci, termal macun uygulanarak ve soğutma fanları veya sıvı soğutma sistemleri kullanılarak soğutulur. Bu, işlemcinin ürettiği ısıyı etkili bir şekilde dağıtarak performansını korumasına yardımcı olur.

5. Laptop neden hızlı ısınır?

   • Laptoplar, havalandırma yetersizliği, tozlanma, eski veya kalitesiz termal macun, yüksek performans gerektiren programların kullanımı gibi nedenlerle hızlı ısınabilir.

6. Laptop oyun oynarken kaç derece olmalı?

   • Laptopun oyun oynarken sıcaklığı genellikle 70-85 derece Celsius arasında olmalıdır. 90 derecenin üzerindeki sıcaklıklar uzun vadede zarar verebilir ve dikkatle izlenmelidir.