Motion Capture Nedir? Oyun Dünyasında Motion Capture

Oyunlarda yönettiğiniz karakterlere ait animasyonların, nasıl olup da gerçek bir insan gibi hareket edebildiğini hiç merak ettiniz mi? Yalnızca oyun dünyasıyla sınırlı kalmayıp beyaz perdeye yansıyan sinema filmlerinin yapımında da kullanılan motion capture/hareket yakalama teknolojisinin derinliklerine bakmaya ne dersiniz? Gelin, mocap olarak da adlandırılan hareket yakalama teknolojisinin nasıl ilerleme katettiğine birlikte bakalım, günümüz teknolojisinin hareket yakalama teknolojisine neler kazandırdığını da değerlendirelim.

Motion Capture: Oyun Dünyasının Sihirli Değneği

Bugün adı, video oyunları ve sinemayla birlikte anılıyor olsa da 1970’li yıllarda filizlenen motion capture teknolojisi, ilk olarak biyomekanik ve askerî araştırmalarda değerlendirilmek üzere ortaya çıkmıştı. Bu teknolojinin ilk amacı, atletlerin fiziksel hareketlerini detaylı şekilde analiz edebilmek ya da askerî simülasyonlar oluşturmaktı. Askerî simülasyon amacıyla kullanılan bir teknolojinin, Yüzüklerin Efendisi serisinin “sevilen” karakteri Gollum’un ortaya çıkmasını sağlayacağını kim bilebilirdi ki? O hâlde yeri gelmişken meşhur soruyu soralım: motion capture nedir?

Bugün, birçok farklı türü olsa da temelinde motion capture, insanların ve hareketli objelerin hareketlerini, dijital bir formata dönüştürüp daha sonra kullanılabilir kılan bir teknolojidir. Hareket yakalama sürecinde gerekli olan materyaller, kullanılan yönteme göre değişiklik gösterse de; sensörler, kameralar ve bu sistemlerin veri aktarımını/kullanımını mümkün kılan yazılımlar, daima işin içindedir.

Body rig/vücut donanımı ya da iskelet sistemi, modern motion capture sistemlerinin olmazsa olmazıdır. İskelet sisteminin nasıl oluştuğunu birkaç maddede özetlemek gerekirse:

• Tarama: Oyun ya da film için animasyonu oluşturulacak aktör/aktris hareketleri, üzerine yerleştirilen vücut donanımından destek alınarak taranır. Bu süreçte devrede olan kamera ve sensörler, özellikle vücuttaki eklem yerlerinin belirgin şekilde taranmasını olanaklı kılar. Zira eklemler, animasyonların daha sonra düzenlenebilmesi için önemlidir.
• Veri İşleme: Tarama işleminde toplanan veriler, motion capture yazılımlarıyla işlenir. Sonrasında bu veriler yazılım tarafından, sektörün kabul ettiği formatlarda bir 3D model ya da iskelet hâline getirilir.
• Kalibrasyon İşlemi: Kullanılacak animasyonlar çok karmaşıksa veya yüz taramalarını içeriyorsa, hareket doğruluğunun sağlanması için kalibrasyon işlemi uygulanır.

Şimdi, taranan 3D model ya da iskeletin oyunlara nasıl aktarıldığına gelelim:

• Dijital İskeletin Bağlanması: Hazırlanıp kullanılmak üzere kalibre edilen iskelet sistemi, 3D modelleme yazılımlarına aktarılır. Bu yazılım aracılığıyla iskelet, oyundaki karakter modeline bağlanır. Bu işlem “binding” olarak da isimlendirilir.
• Animasyonun Oluşması: Aktör/aktrisin hareketleri sayesinde hayat bulan iskelet sistemi, karakter modeline bağlandıktan sonra model, iskeletin hareketleri çerçevesinde hareket ettirilebilir.
• Animasyonun Oyun Motoruna Aktarılması: Hazırlanan animasyon, oyunun geliştirildiği oyun motoruna aktarılır. Bu sayede oyun motoru, elde edilen animasyonları oyun içinde kullanılacak şekilde gerçek zamanlı olarak render eder.
• Optimizasyon: Oluşturulan animasyonları daha verimli hâle getirmek üzere çeşitli optimizasyon teknikleri kullanan oyun motorları, bu sayede karmaşık sahnelerin daha etkileyici görünmesini sağlar.

Motion Capture Teknikleri Nelerdir?

Hem oyun dünyasında hem de sinema sektöründe kullanılan çok sayıda motion capture tekniği bulunuyor. Yalnızca oyun geliştirme süreçlerinde değerlendirilen hareket yakalama tekniklerini açıklayalım:

• Optik Motion Capture: Yüksek detay ve gerçekçilik gerektiren karakter animasyonları için hem oyun geliştiricilerin hem de film yapımcılarının öncelikli tercihidir. Özel işaretçiler ve kameralarla gerçekleştirilen bu hareket yakalama tekniği, özellikle belirtilmemiş olsa da Red Dead Redemption 2 gibi AAA (yüksek prodüksiyonlu) oyunlarda kullanılır. Evet, atlar da bu teknikle oyuna aktarılabilir.

• Inertial Motion Capture: Son yıllarda bağımsız geliştiricilerin bile kullanmaya başladıkları, kablosuz olması sayesinde aktör/aktrislere hareket özgürlüğü sunan Inertial hareket yakalama teknolojisi, dans ve dövüş oyunlarında sıklıkla tercih edilir. Jiroskop ve ivmeölçerler, bir sensör gibi kullanılır ve elde edilen hareket verileri, kablosuz olarak doğrudan bilgisayara aktarılır.
• Yazılım Tabanlı Motion Capture: Var olan video görüntülerindeki hareketleri analiz ederek kullanılabilir animasyon verilerine dönüştüren yazılım tabanlı hareket yakalama teknolojisi, kısıtlı bütçeyle oyun geliştirmek isteyenler için ideal bir çözümdür.
• Facial Motion Capture: 2000’li yılların başlarında Half-Life 2 ile çok gerçekçi yüz animasyonları ve dudak senkronizasyonları görmüştük ama gerek oyuncular gerekse oyun camiası tarafından kadri kıymeti bilinmeyen L.A. Noire, facial motion capture konusunda bambaşka bir noktadaydı. Karakterlere ait yüz ifadelerinin son derece gerçekçi şekilde yansıtmak üzere özel ekipmanlarla gerçekleştirilen facial motion capture işlemi, Unreal Engine 5 ile gelen MetaHuman ile daha da kolaylaştı. Hatta bir telefon ve oyun motorundan MetaHuman’ı çalıştırabilecek canavar gibi bir laptop yeterli.

Motion Capture Teknolojilerinin Oyun Dünyasına Katkıları

1989 yılında yayımlanan Prince of Persia oyununu da hesaba katarsak 30 yılı aşkın süredir oyun dünyasında kullanılan motion capture teknolojileri, oyunların belki de bu kadar popüler olmasında büyük rol oynadı. Yazının başlarında da belirttiğimiz gibi “oyun dünyasının sihirli değneği” konumundaki motion capture, oyunlarda neleri değiştirdi, nelerin olabilmesini sağladı? Kısa kısa bunlara değinelim.

Karakter Derinliği

2000 yılı öncesinde geliştirilen ve motion capture kullanılmayan oyunlardaki karakterlerin donuk ve ifadesiz yüzleri, mekanik vücut hareketleri, size, bu karakterlerin bir derinliği olduğunu hissettiriyor muydu? Açıkçası, bize hissettirmiyordu. Ancak motion capture sayesinde karakterler duygusal bir derinlik kazanıyor. Karakterler; mimikleri ve beden dilleriyle hikâyeye büyük katkılar sağlıyor. Çıkışının üzerinden yıllar geçse de Quantic Dream şaheseri Detroit: Become Human’ı kim unutabilir?

Gerçekçilik ve İnandırıcılık

Bağımsız oyun geliştiricilerin, eğlenceli görsellere sahip oyunlarını keyifle deneyimlesek de kabul edelim, oyun dünyasında gerçekçilik ve inandırıcılık, daima önemli bir faktördür. Motion capture, gerçekçiliği ve inandırıcılığı zirveye taşımaktadır. Bu yazının hazırlandığı dönem itibarıyla oyun dünyasında fırtınalar estiren Mortal Kombat 1 ya da EA’in yeni futbol oyunu EA Sports FC 24’teki dövüşçülerin/futbolcuların hareketleri, mocap ile inandırıcılık kazanır.

Karakter Özdeşleşmesi ve Kullanıcı Deneyimi

Bir oyunda yönettiğiniz karakterle özdeşleşebilmeniz için bu karakterin, üçüncü şahıs kamerasından görünmesi ve gerçekçi şekilde hareket etmesi önemlidir. Yönetilen karakterin hareketleri ne denli gerçeğe yakın olursa oyuncunun, kullanıcı deneyimi de o kadar zenginleşir.

Hız, Verimlilik ve Uyumluluk

Oyunlarda animasyondan sorumlu profesyonellerin, bundan yıllar önce basit bir animasyonu sorunsuz yaratabilmeleri için saatlerce uğraşmaları gerekirdi. Ancak hareket yakalama teknolojilerinin gelişim göstermesi ve yaygınlaşmasıyla buna gerek kalmadığını söyleyebiliriz. Bu da projenin hem hızlı hem de verimli şekilde yürümesini sağladığı gibi maliyetlerin azalmasına da katkıda bulunur. Ayrıca, motion capture ile elde edilen hareket/yüz animasyon verileri, farklı projelerde kullanılabilir. Hatta platformlar/oyun motorları arası uyum bile söz konusudur.

Motion capture teknolojilerinin geldiği nokta gerçekten de etkileyici fakat bunun sadece başlangıç olduğunu görmek için kâhin olmaya gerek yok. Yakın dönemde bağımsız geliştiriciler dahi; facial motion capture’ın bir sonraki aşaması olan göz takibini kullanabilecek, Inertial mocap teknolojilerinin farklı varyasyonları sayesinde şaşırtıcı gerçeklikte oyunlara ve oyun motoruyla hazırlanmış cut scene’lere imza atabilecekler.

Tabii “canavar” gibi bilgisayarlar, bu karmaşık sürecin daha konforlu ve sorunsuz ilerlemesini sağlar. Monster Notebook imzalı Abra, Tulpar ve baştan aşağı yenilenen Semruk ailesindeki bilgisayarlar, mocap teknolojilerinin sistem gereksinimlerini fazlasıyla karşılamakla birlikte muhteşem bir oyun deneyimi yaşanmasını da mümkün kılar.